Müharibənin Tədqiqi İnstitutunun (ISW) analitikləri hesab edirlər ki, İranın ballistik raketlərinin ötürülməsi İran və Rusiya arasında strateji tərəfdaşlığın bir hissəsidir. İranın ölkə iqtisadiyyatına pul yeritməsi, Rusiyanın Su-35 qırıcı təyyarələri və kiber imkanlarının, raket və kosmik proqramlarının modernləşdirilməsinə kömək etməsi üçün Rusiyaya ehtiyacı var.

Qaynarinfo xəbər verir ki, ISW-nin analitikləri 2022-ci ilin fevralında Rusiya qoşunlarının Ukraynaya genişmiqyaslı işğalına başlamasından sonra Moskva və Tehranın iqtisadi, media, hərbi və siyasi əməkdaşlığını necə genişləndirdiyini dəfələrlə bildiriblər.

ISW-nin 2023-cü ilin sentyabrında verdiyi xəbərə görə, İran Rusiya ilə tərəfdaşlığından iqtisadi və hərbi faydalar və Kremlə silah satışı müqabilində zəif olan iqtisadiyyatı üçün pul axtarır.

İran həmçinin Rusiyanın Su-35 qırıcılarını almağa çalışır və İran rəsmiləri 2024-cü ilin avqustunda Tehranda Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi Sergey Şoyqu ilə görüşü zamanı Rusiyaya Su-35 tədarükü ilə bağlı təzyiq göstəriblər.

İran liderləri ayrı-ayrılıqda Rusiyadan geniş hərbi əməkdaşlıq çərçivəsində kiber imkanlarının, raket və kosmik proqramlarının modernləşdirilməsində dəstək istəyiblər.

ABŞ və Avropa ölkələrinin bu işdə İrana qarşı sanksiyalar paketi hazırladığı bildirilir.

6 sentyabr üçün ISW-nin əsas nəticələri:

•ABŞ və Avropa rəsmiləri bildiriblər ki, İran Rusiya lideri Vladimir Putinin Ukraynaya müdaxiləsini dəstəkləmək üçün Rusiyaya yüzlərlə qısa mənzilli ballistik raketlər göndərib.

•İranın ballistik raketlərinin ötürülməsi İran və Rusiya arasında dərinləşən strateji tərəfdaşlığın bir hissəsidir.

•ABŞ-ın müdafiə naziri Lloyd Ostin sentyabrın 6-da bildirib ki, heç bir xüsusi silah Ukrayna üçün "oyunu dəyişdirə bilməz” və Ukrayna qüvvələrinə Rusiya daxilindəki Rusiya hərbi obyektlərinə uzun mənzilli zərbələr endirmək üçün ABŞ-ın verdiyi silahlardan istifadə etməsinə icazə verilməsi Ukraynanın statusunu dəyişməyəcək.

•Ostin haqlıdır ki, heç bir silah sistemi müharibənin gedişatını dəyişməyəcək, lakin onun şərhləri silah sistemlərinin və onları müşayiət edən döyüş qaydalarının Ukraynanın imkanlarına necə təsir etdiyini və imkanların dəyişməsinin müharibənin gedişatını dəyişə biləcəyini nəzərə almır. Qərbin hərbi yardımı Ukraynanın özünü müdafiə etmək qabiliyyəti üçün kritik olaraq qalır və Ostinin bəyanatı Ukraynanın Rusiyanın arxa dayaqlarını məhv etmək üçün lazım olan uzun mənzilli imkanlara ehtiyacına məhəl qoymur.

•Ukraynanın Qərb tərəfdaşları sentyabrın 6-da Almaniyanın Ramşteyn aviabazasında Müdafiə Təmas Qrupunun görüşü zamanı Ukraynaya əlavə hərbi yardım göstərəcəklərini vəd ediblər, məlumatlara görə, bu yardımın böyük hissəsi yaxın gələcəkdə verilməyəcək.

•Rusiya qüvvələri cəbhə xətti boyunca təslim olan ukraynalı əsgərləri getdikcə daha çox edam edir, bunun səbəbi qismən rus komandirlərinin bu cür hərbi cinayətlərin çoxalmasını bəyəndiyinə görədir.

•Rusiya rəsmiləri Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (MAQATE) baş direktoru Rafael Mariano Qrossi ilə görüşdən Rusiyanın Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasını (ZAES) və Zaporojye bölgəsini işğalını qanuniləşdirmək, eləcə də yalançı məlumatı təbliğ etmək üçün uzunmüddətli səyləri davam etdirmək üçün istifadə etməyə cəhd ediblər. Ukraynanın Kursk bölgəsini işğalına Qərbin dəstəyini zəiflətmək üçün Kursk Atom Elektrik Stansiyasına (KAES) Ukrayna təhlükəsi haqqında hekayələr yayırlar.

•Rusiya federal senzurası Roskomnadzor, ola bilsin, Rusiyanın ultra-millətçi Telegram icmasının reaksiyasından sonra Rusiya Telegram kanallarının anonimləşdirilməsinə dair bu yaxınlarda qəbul edilmiş qanunun icra proseduru layihəsini dərc edib və dərhal silib.

•Kreml gələcəkdə Rusiyanın informasiya məkanı üzərində tam nəzarətin qurulmasına sadiqliyini nümayiş etdirib və çox güman ki, Roskomnadzor bu yaxınlarda təklif etdiyi qaydaları geri götürsə də, Rusiya sosial şəbəkələri və Telegram kanallarının anonimləşdirilməsi cəhdini təkrarlayacaq.

•Kreml Rusiya kimliyinin və ideologiyasının formalaşmasına yönəlmiş səylər çərçivəsində Rusiya Prezident Administrasiyası rəhbərinin müavini Sergey Kiriyenkonu Rusiyanın informasiya fəaliyyətinə nəzarət edən vəzifələrə təyin etməkdə davam edir.

•Rusiya kinetik aktivliyi təhrik etmək üçün sosial medianın informasiya əməliyyatlarından istifadə etmək bacarığını inkişaf etdirməyə davam edir və bir neçə ildir ki, bu bacarığı inkişaf etdirmək üçün Ukrayna informasiya məkanından istifadə edir.

•Sentyabrın 6-da cəbhənin bütün Ukrayna sektorunda davam edən döyüşlər fonunda rus qoşunları bu yaxınlarda Kursk vilayətində itirilmiş mövqelərini bərpa ediblər.

•Ukrayna qoşunları bu yaxınlarda Pokrovsk yaxınlığında itirilmiş mövqelərini bərpa ediblər, rus qoşunları isə bu yaxınlarda Toretsk yaxınlığında irəliləyib.

•Ukraynada təsdiqlənmiş Rusiya hərbçilərinin ölümlərinin açıq mənbədən izlənilməsi onu deməyə əsas verir ki, Ukraynada Rusiya könüllüləri rusiyalı çağırışçılar və səfərbər edilmiş hərbi qulluqçulardan daha çox ölüb.

Alpər