İsraildə nəşr olunan "Jerusalem Post" qəzetində həmyerlimiz olan, hazırda sözügedən ölkədə yaaşayan yəhudi siyasi texnoloqu və yazıçı Roman Qureviçin Azərbaycanla bağlı maraqlı məqaləsi dərc olunub.

Qaynarinfo "İsrail və yəhudilərin Azərbaycana ehtiyacı var" başlıqlı məqalənin oxuculara təqdim edir:

"Azərbaycan azadlığını qeyd edərkən və onilliklər boyu davam edən işğaldan qurtularkən onun İsraillə sarsılmaz dostluğu qarşılıqlı hörmət çırağı kimi parlayır. Azərbaycanın paytaxtı Bakı yaxınlığındakı yəhudi məhəlləsinin və Şabran sinaqoqunun xarabalıqlarının yaşı 1500 ildən çoxdur. Bəzi rəvayətlərə görə, yəhudilər bu ölkəyə ilk dəfə eramızdan əvvəl VII əsrdə Assuriya əsarətində gəliblər. O vaxtdan bəri Azərbaycan yəhudiləri öz dostluğu və qonaqpərvərliyi ilə tanınan diyarın birləşdiyi böyük çoxmillətli ailənin bir hissəsi olaraq qalırlar. Azərbaycanda heç vaxt antisemitizm olmayıb.

Nifrət, ksenofobiya, antisemitizm və dözümsüzlüklə parçalanmış müasir dünyada tolerant və çoxmillətli Azərbaycan nümunə ola bilər və olmalıdır. Bu, müxtəlif millətlərin və dinlərin nümayəndələrinin dostluq və qarşılıqlı hörmət şəraitində birgə yaşaya bilməsinin nümunəsidir. Yəhudilər Azərbaycanda həmişə sevgi və hörmətlə qarşılanıb.

Hesab edirəm ki, bu, ölkələrimiz arasında firavan münasibətlər üçün möhkəm əsasdır. İsrailin neftinin 40%-dən çoxu Azərbaycandan gəlir və orada 120-dən çox İsrail firması fəaliyyət göstərir, daha bir çoxu yerdəyişmə imkanlarını araşdırır. Əgər əvvəllər Təl-Əvivdən Bakıya həftədə cəmi bir uçuş həyata keçirilirdisə, indi uçuşlar demək olar ki, hər gün həyata keçirilir.

İsrailli turistlərin görməli yerləri var: Ram-Ram şəlaləsi, Şuşa ətrafındakı meşəli dağlar, Yanar dağ, qarlı Şahdağ zirvəsi, mineral suları və Kəlbəcərin gözəlliyi, Bilgəhin qumlu çimərlikləri, Naxçıvanın tarixi görməli yerləri və təbii ki, gözəl paytaxt Bakı. Azərbaycan qonaqları hər zaman xoş niyyətlə qarşılamaqdan məmnundur.

Azərbaycanın bugünkü çiçəklənməsinə gedən yol uzun və çətin olub. 30 il əvvəl erməni yaraqlıları sovet ordusunun bölmələrinin dəstəyi ilə Azərbaycanın suveren ərazisinin 20 faizini ələ keçirdilər. 30 ilə yaxındır ki, bu torpaqlar (bütün Livandan böyük ərazi) erməni işğalı altında olub. İşğalçılar bir milyondan çox azərbaycanlını öz yurd-yuvalarını tərk etməyə məcbur ediblər. Həmin ağır illərdə yəhudilər Azərbaycan vətəndaşları kimi öz ölkələrinin müdafiəsində fəal iştirak ediblər. Niyə? Çünki biz orda doğulmuşuq, böyümüşük, əcdadlarımız orada dəfn olunub. Bu torpaq həmişə yəhudilərə hərarət və sevgi ilə yanaşıb.

Azərbaycan 30 ilə yaxın torpaqlarının işğalına dözüb. Lakin beynəlxalq ictimaiyyətin Ermənistanın pozuntularını pisləməsinə və hətta BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsinin qəbul edilməsinə baxmayaraq, ədalətin bərpası üçün heç bir iş görülməyib. Bu, beynəlxalq təşkilatların, xüsusilə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının səmərəsizliyini və qərəzliliyini bir daha nümayiş etdirdi. Beləliklə, Azərbaycan 2020-ci ildə öz torpaqlarını müstəqil şəkildə azad etdi və düz bir il əvvəl 2023-cü il sentyabrın 20-də BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin icrasını tam başa çatdırdı. Lakin onilliklər boyu işğaldan sonra Qarabağ xarabalıqda qaldı. ABŞ Dövlət Departamentinin 2021-ci il üzrə Dünya Dini Azadlıq Hesabatında qeyd olunur ki, Avropa Şurası Parlament Assambleyası "Ermənistan və Azərbaycan arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin humanitar nəticələri haqqında” qətnamə qəbul edib və Ermənistanın məsuliyyət daşıdığı dağıntılar və zərərləri, xüsusilə Ağdam və Füzuli rayonlarının tamamilə dağıdılması və Azərbaycanın mədəni irsinin məhv edilməsini pisləyib.

Dövlət Departamentinin hesabatında qeyd olunur ki, işğaldan azad edilmiş ərazilərə səfər etmiş diplomatların, vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrinin və jurnalistlərin bildirdiyinə görə, ermənilərin nəzarəti altında olarkən yüzlərlə azərbaycanlı dini abidə, o cümlədən bir çox məscidlər, Azərbaycan ziyarətgahları və qəbiristanlıqlar talan edilib, təhqir edilib, təhqir edilib və ya dağıdılıb. Həmin hesabatda həmçinin qeyd olunub ki, şahidlər bölgədəki erməni məzarlarının böyük ölçüdə toxunulmamış qaldığını iddia edirlər.

Erməni işğalından əvvəl Qarabağda 67 məscid olub. İşğalçılar 64 məscidi məhv edib, üçünü donuz damına çeviriblər. Qələbədən sonra Azərbaycan Qarabağın bərpasını əsas milli prioritet hesab edib. Cəmi 8 ay ərzində dağıdılmış Füzuli şəhəri yaxınlığında yeni müasir hava limanı tikildi. Dağılmış evlərin xarabalıqları hələ də onun yanındadır. Füzuli hava limanı hazırda fəaliyyətdədir və Zəngəlanda ikinci hava limanı istifadəyə verilib.

Azərbaycan Qarabağda dörd yeni hava limanı tikməyi planlaşdırır. Avtomobil və dəmir yolu kimi böyük tikinti layihələri gedir, Qarabağ dağlarından keçən tunellərin tikintisinə beynəlxalq ekspertlər cəlb olunur. Azərbaycanlılar şəhərləri bərpa edir, mina sahələrini təmizləyir, əkin sahələrini fermerlərə qaytarır. Qarabağın bərpası üçün dövlət büdcəsindən külli miqdarda vəsait ayrıldı. İnsanların öz torpağına münasibəti belədir. Qeyd etmək vacibdir ki, işğalçılar məscidləri sökərkən, Azərbaycan indi onları yenidən tikir. Şuşa yaxınlığında xristian kilsəsi də bərpa olunur.

Bununla da erməni millətçilərinin "dənizdən dənizə Böyük Ermənistan” xəyalına son qoyulub. "Qədim xalqların” müstəsnalığı nəzəriyyəsinin lehinə dinc yanaşı yaşama dəyərlərindən imtina edən, başqalarının torpaqlarını ələ keçirmək hüququnu iddia edən, yüz minlərlə sakini qovub, yalnız etnik mənsubiyyətinə görə məhv edən həmin millətçilər... Erməni millətçilərinin biabırçı məğlubiyyəti göstərdi ki, müasir dünyada əməkdaşlığa və qarşılıqlı anlaşmaya əsaslanan çoxtərəfli siyasət işləyir.

Bakının mərkəzində, doğulub boya-başa çatdığım evin yanında həmişə olduğu kimi, erməni kilsəsi var. Şəhərdə digər xristian kilsələri və ibadət evləri fəaliyyətini davam etdirir. Sinaqoqlar və yəhudi mərkəzləri də açıqdır.

Maraqlıdır ki, Avropadan fərqli olaraq, Azərbaycanda sinaqoqların yanında nə polis patrulları, nə də zirehli maşınlar görməyəcəksiniz - onlara ehtiyac yoxdur. Keçən il Avropadan olan xristian dostlarla Yeni il qabağı Bakıya gələndə onlar küçələrdə gözəl bəzədilmiş şam ağaclarına və vitrinlərə heyran qaldılar.

Bura Azərbaycandır.

Əlavə edim ki, 7 oktyabr faciəsindən sonra azərbaycanlılar İsrail səfirliyinə gül dəstələri və xatirə şamları gətirmişdilər. Azərbaycan böyük təzyiqlərə, İranın təhdidlərinə, yaxın müttəfiqi Türkiyənin sərt tənqidlərinə və ölkəmizlə əlaqələrin kəsilməsi tələblərinə baxmayaraq, İsraili dəstəkləməkdə davam edir.

Azərbaycan öz seçimini edib - güc və müstəqillik seçimi. Bu, yaxşı ölkədir, yəhudi xalqının və İsrailin əsl dostudur. Bu, günəş, hərarət və xeyirxahlıq ölkəsidir: Azərbaycan xalqının səxavətli və geniş təbiətindən qaynaqlanan və ölkəni qorumaq üçün dəmir yumruqla dəstəklənən xeyirxahlıq var.

Məhz buna görə də 2023-cü il sentyabrın 20-nin qurtuluş günü ölkələrimiz arasında münasibətlər üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edərək bu mürəkkəb regionda sülhün və sabitliyin möhkəmləndirilməsi yolunda əlamətdar idi.

Azərbaycan Asiya ilə Avropa arasında əsas Orta Ticarət Yolunun üzərində üç imperiyanın - Fars, Osmanlı və Rus imperiyalarının kəsişməsində yerləşir. Çətin bölgəmizdə bir çox qapıların, dostlarının üzünə açmağa çalışdığı qapıların açarı onun əlindədir.

Buna görə də İsrail Dövlətinin və yəhudi xalqının Azərbaycanın bizim üçün nə etdiyini anlaması və tolerant, azad və müsəlman Azərbaycanın dostluğunu və dəstəyini qiymətləndirməsi vacibdir".

Mənbə: "Jerusalem Post"

Tərcümə: Aydın