Yeni araşdırmaya görə, bütün dünyada qızılcaya yoluxma halları keçən il 20 faiz artaraq 10 milyonu ötüb. Qızılca epidemiyası 'peyvənd' mövzusunda narahatedici çatışmazlıqları üzə çıxardı.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) və ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzlərinin (CDC) birgə araşdırmasına görə, 2023-cü ildə dünyada 10,3 milyon qızılca xəstəliyi baş verib. Araşdırmada bunun 2022-ci ilə nisbətən 20 faiz artım olduğunu bildirilir.

"Dünyada qızılca xəstəliyinin 1/5 artmasının səbəbi peyvəndin qeyri-kafi olmasıdır. Peyvəndlə bağlı qlobal boşluqlar səbəbindən 2023-cü ildə 57 ölkədə böyük və dağıdıcı qızılca epidemiyaları baş verib, əvvəlki ildə bu rəqəm 36 olub. Amerika qitəsindən başqa bütün bölgələr epidemiyadan təsirlənib. Böyük və dağıdıcı epidemiyaların yarısı Afrikada baş verdi", deyə açıqlamada qeyd edilir.

Peyvənd nisbəti aşağı düşüb

Qızılcanın dünyada ən yoluxucu xəstəliklərdən biri olduğunu bildirən mütəxəssislər qeyd edir ki, epidemiyaların qarşısını almaq üçün qızılca/məxmərək peyvəndinin ən azı 95 faizində iki doza vurulmalıdır. Bununla belə, 2023-cü ildə bütün dünyada uşaqların yalnız 83 faizi qızılca peyvəndinin ilk dozasını alıb. Bu, 2022-ci ilə eyni səviyyədir, lakin pandemiyadan əvvəlki 86 faizdən aşağıdır.

Ötən il bu uşaqların yalnız 74 faizi peyvəndin ikinci dozasını alıb. Peyvəndlə qarşısı alına bilən bu xəstəlikdən hələ də çoxlu uşaq ölür. Xüsusilə Afrika və Şərqi Aralıq dənizi və münaqişədən təsirlənən bölgələrdə qızılcaya qarşı iki doza peyvənd uşaqlara çatdırılmalıdır. Bunun üçün toxunulmazlıq kampaniyaları aparılmalıdır.

"Dünya virusu dayandırmalıdır"

ÜST-nin baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus deyib: "Qızılca peyvəndi son 50 ildə digər peyvəndlərdən daha çox insan həyatını xilas edib. Bu ölümcül virusun həssas insanlara zərər verməsinin qarşısını almaq üçün hər bir insan üçün peyvəndlərə sərmayə qoymalıyıq".

CDC direktoru Mandi Kohen də oxşar çağırış edib: "Biz qızılca peyvəndinə sərmayə qoymağa davam etməliyik, çünki bu, virusa qarşı ən yaxşı qorunmadır".

"Epidemiya təhlükəsi var"

Rəsmilər qızılcanın 2030-cu ilə qədər epidemiya təhlükəsi kimi aradan qaldırılması məqsədinin "təhlükə altında" olduğu barədə xəbərdarlıq edib. Ötən il 82 ölkə qızılca xəstəliyini aradan qaldıra bilib. Afrikadan başqa hər bölgədə xəstəliyi aradan qaldıran ən azı bir ölkə var.

Səpki, qızdırma və qripə bənzər simptomları olan uşaqlarda ciddi fəsadlar yarada bilən qızılca virusunun 2023-cü ildə əksəriyyəti 5 yaşdan kiçik olan 107.500 nəfərin ölümünə səbəb olacağı təxmin edilir. Əvvəlki illə müqayisədə 8 faizlik azalma inkişaf etmiş ölkələrdən qaynaqlanır.

Aydın