Ukraynadakı müharibə və Qərb ölkələrinin sanksiyaları (xüsusilə də 7 ay əvvəl ABŞ və Böyük Britaniya Kiprdə oliqarxların, o cümlədən Roman Abramoviçin aktivlərinin gizlədilməsinə kömək edən firmaları və maliyyə mütəxəssislərini cəzalandırdıqdan sonra) rusiyalılar pullarına yeni sığınacaq axtarmağa başladılar. Və bu sığınacaq yaxınlıqda - BMT kontingenti tərəfindən qorunan bufer zonanın arxasında - Şimali Kipr Türk Respublikasında (KKTC) tapılıb.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "The Guardian" yazır.

Qəzet Beynəlxalq Araşdırmaçı Jurnalistlər Konsorsiumu tərəfindən təşkil edilən "Gizli Kipr” adlı 8 aylıq araşdırmada iştirak edib. Onun əlində olan 3,6 milyon sənədə görə, Kipr Respublikasındakı firmalar 2014-cü ildə Krımın ilhaqından sonra Qərb və Ukraynanın sanksiyalarına məruz qalan 25 rusiyalı ilə işləməyə davam edib. Daha 71 müştəri Rusiyanın Ukraynanı işğalından sonra sanksiyalara məruz qalıb, lakin Kipr firmaları nəinki onlara xidmət göstərməyi dayandırıblar, həm də aktivlərini Qərb ölkələrinin səlahiyyətliləri tərəfindən bloklanmaqdan gizlətməyə kömək etməyə başlayıblar.

"The Guardian” yazır ki, indi kiprli hüquqşünaslar və maliyyə mütəxəssisləri şimaldakı həmkarlarına rusiyalılara necə xidmət etməyi və onların aktivlərini oraya köçürməyi öyrədirlər. "Kipr türkləri tamamilə anonim trastlar yaradırlar, bu, aktivləri gizlətmək üçün gözəl bir yoldur, heç kim heç bir sual vermir, çirkli pulları yuyanlar üçün bu böyük üstünlükdür”, deyə yerli iqtisadçı Martkan Hamit qəzetə açıqlamasında deyib.

"Son məqsəd Kiprdə qalmaq deyil. Məqsəd aktivləri satmaq, pulu "təmizləmək” və Londona, Dubaya, Manhettenə köçürməkdir”, deyə o əlavə edib.

"Daima cənubdan çamadanlar dolu pulla gələn rusiyalılar barədə eşidirsən. Yeni Limassol olan İskeledə tələbələrin 69%-i Rusiya və ya İrandandır. Dil problemləri müəllimlərin əsas şikayətinə çevrilib”, deyə Kipr Türk Müəllimlər Həmkarlar İttifaqının sədri Şener Elgil qəzetə bildirib.

Şimali Kipri tanıyan yeganə ölkə Türkiyə Rusiya ilə yaxşı münasibətlər saxlayır. Ona görə də Şimali Kipr Türkiyədən nümunə götürərək Moskvaya qarşı sanksiyalar tətbiq etmir, bunu Doğu Akdeniz Universitetinin Biznes və İqtisadiyyat fakültəsinin dekanı professor Mustafa Besim belə izah edir: "Onlar (rusiyalılar) 22 yerli bankın hər hansı birində asanlıqla hesab açıb pul yatıra bilərlər”.

Ukraynada müharibə başlayandan bəri yerli hava limanına gələnlərin sayı kəskin artıb. Təkcə bu il, rəsmi məlumatlara görə, 39 mindən çox rusiyalı Şimali Kiprdə məskunlaşıb (bu, yerli əhalinin təxminən 10%-nə uyğundur). Yerli Turizm Nazirliyinin məlumatına görə, yanvar-sentyabr aylarında cənubdan gələnlərin sayı 58 788 nəfər olub. Bu il gələnlərin ümumi sayı 3 il əvvəlkindən təxminən 7 dəfə çox olacaq.

"Şimali Kipr beynəlxalq müqavilələrə əməl etmir, zəif siyasi institutlara malikdir və yalnız Türkiyə tərəfindən tanınır”, deyə politoloq Sertac Sonan bildirib.

O, rusiyalıların yaradığı tikinti bumunu "pul çapı biznesi” adlandırır: "Bu, gizli iş görmək istəyənlər üçün ideal olan boz sahədir".

Yerli qanunlar əcnəbilərin üçdən çox mülkə sahib olmasını qadağan etsə də, trastlar vasitəsilə istədiyiniz qədər mənzil və villa ala bilərsiniz. İqtisadçı Hamit deyir: "Rusiyalıların başçılıq etdiyi xarici investorlar eyni anda onlarla mülk alırlar”.

Hökumət mənbələri "The Guardian"a bildiriblər ki, onlar baş verənlərə göz yumurlar, çünki tikinti icazələri, rüşvət və transfer vergilərində qazanılacaq böyük pullar var.

Avqust ayında Nikosiyada çıxış edən britaniyalı diplomat İrfan Siddiq Şimali Kipri "qara dəlik” adlandırıb. "Cənubi Kiprdə mart ayında hakimiyyətə gələn prezident Nikos Xristodulidis tərəfindən maliyyə sektorunda köklü təmizləmə aparıldığı halda (120 mindən çox şübhəli bank hesabı və 40 mindən çox saxta şirkət bağlanıb), çirkli pulların yuyulması problemi indi şimalda mövcuddur və bizim üçün bu, böyük bir çağırışdır", deyə Siddiq bildirib.

Nizami Bağırov