Xəbər lenti

Alimlər Yer kürəsində ən qədim aktiv termit kurqanlarını tapdı
Dünya 23:11 26.06.2024

Alimlər Yer kürəsində ən qədim aktiv termit kurqanlarını tapdı

Cənubi Afrika və Macarıstandan olan beynəlxalq alimlər qrupu dünyanın ən qədim aktiv termit kurqanlarını tapıblar və bu kurqanların insan sivilizasiyasından daha qədim olduğu ortaya çıxıb. Təhlil göstərir ki, bu strukturların bəzilərinin yaşı 34 min ilə çatır. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, tədqiqat "Science of the Total Environment" (STE) elmi jurnalında dərc olunub.

"Bu, Avropadakı məşhur mağara rəsmlərindən daha qədimdir və hətta nəhəng buz təbəqələrinin şimal yarımkürəsinin böyük hissəsini əhatə etdiyi Son Buzlaq Maksimumundan da qədimdir", detə aparıcı müəllif Mişel Francis bildirib.

Cənubi Afrikadakı termit kurqanlarının Braziliyadakı 4 min il əvvəlki ən qədim termit yuvalarından demək olar ki, 9 dəfə daha yaşlı olduğu ortaya çıxıb. Cənubi Afrikanın qərb sahilindəki Namakulandda Buffels çayının sahilində, landşaftın 20%-nin oxşar strukturlarla örtüldüyü ərazidə kütləvi həşərat yaşayış yeri tapılıb.

Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, termitlər karbonun tutulmasında və saxlanmasında mühüm rol oynayır. Bir yuva 14 tona qədər bu elementi saxlaya bilər.

Komanda termit kurqanlarının kimyəvi analizini aparıb və atmosfer karbonunu bu strukturlara daşıyan prosesləri xarakterizə edib. Onlar müəyyən ediblər ki, termitlər üzvi materialları toplayıb yuvalarına gətirməklə torpağı yumşaldır və suyun içəri keçməsini asanlaşdırır. Torpaqdakı mikroblar daha sonra yığılmış karbonu kalsium karbonata çevirir.

Güclü yağışlar zamanı kurqanlardakı kalsium karbonat atmosferdəki karbon qazının yağış sularında həlli zamanı əmələ gələn karbon qazı ilə kimyəvi reaksiyaya girir. Kimyəvi şəlalə atmosfer karbon qazının sekvestrasiyasını (bağlanmasını) artırır.

Tədqiqatçılar qeyd ediblər ki, proses yeni karbonu səthin təxminən bir metr altında saxlayır və onun uzun müddət saxlanmasına imkan verir.

Aydın


Sorğu

Azərbaycanda "Tik-Tok" şəbəkəsi bağlanmalıdırmı?
--> -->