Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski bu gün, yanvarın 16-da İsveçrənin Davos şəhərində keçirilən Dünya İqtisadi Forumunda xüsusi çıxış edib. O, Rusiya prezidenti Vladimir Putini dünyada münaqişələrin davam etməsinin yeganə səbəbi adlandırıb, müharibənin dondurulmasının təhlükələrini izah edib və Ukraynanın "sülh formulu”na qoşulmağa çağırıb.
Qaynarinfo xəbər verir ki, "RBC-Ukrayna" Volodimir Zelenskinin əsas bəyanatlarını
dərc edib.
Putin haqqında
Çıxışının əvvəlində Ukrayna prezidenti iştirakçılara müraciət edərək, onların həqiqətən vacib suallara cavab eşitmək istəyini yüksək qiymətləndirdiyini qeyd edib.
"Müharibə nə vaxt bitəcək, III Dünya müharibəsi mümkündürmü, Putinlə danışıqların vaxtı çatıbmı? Avropada genişmiqyaslı müharibə artıq iki ilə yaxındır ki, davam edir. Rusiya tərəfindən bizim Krımın qanunsuz ilhaqına başlayandan keçən vaxtı nəzərə alsaq, bu, 10 ilə yaxındır ki, davam edir. Və 10 ilə yaxındır ki, Rusiya Sudandan Maliyə qədər Afrika ölkələrinin işlərinə qarışır. Putinin dünyaya bir şey sübut etmək qərarına görə hələ də qan axan Suriya müharibəsi. Və bu, təxminən 13 ildir davam edir. Əslində, bir adam ən azı 13 illik sülhü oğurlayıb və onları bütün dünyaya təsir edən ağrı və böhranlarla əvəz edib”, deyə Zelenski bildirib.
Ukrayna prezidentin sözlərinə görə, Putin 20-ci əsrdə başa çatmalı olanları - kütləvi deportasiyaları, şəhər və kəndlərin yerlə yeksan edilməsini və müharibənin heç vaxt bitməyəcəyi ilə bağlı dəhşətli hissləri normallaşdırmağa çalışır.
"Əslində Putin müharibəni təcəssüm etdirir. Biz hamımız bilirik ki, müxtəlif müharibələrin və münaqişələrin davam etməsinin və sülhü bərpa etmək cəhdlərinin uğursuzluğa düçar olmasının yeganə səbəbi odur. O, dəyişməyəcək. Biz dəyişməliyik", deyə Zelenski qeyd edib.
Rusiyanın İran və Şimali Koreya ilə əməkdaşlığı və digər ölkələr üçün təhlükə haqqında
Ukrayna lideri vurğulayıb ki, Rusiya təcavüzünün Ukraynadan kənarda mümkün istiqamətləri getdikcə daha aydın görünür. Onun sözlərinə görə, Putinin sülh çağırışlarına cavabı Şimali Koreya və İrandan getdikcə daha çox silah tədarüküdür.
"Onun kimi rejimlər müharibə apardıqca mövcuddur. Biz isə azad dünyada özümüzü qoruya bildiyimiz müddətcə varıq. Kimsə fikirləşir ki, söhbət yalnız Ukraynadan gedir, dərindən yanılır. Rusiyanın Ukraynadan kənarda yeni təcavüzünün mümkün istiqamətləri və hətta vaxt çərçivələri getdikcə daha aydın görünür”, deyə Zelenski bildirib.
Zelenski hesab edir ki, əgər yaxın illərdə birlikdə Putinlə mübarizə aparmaq lazım olacaqsa, onun hərbi strategiyasını indi bitirmək daha yaxşıdır. Ukrayna isə belə bir fürsətdir.
"Hətta Putinin Pxenyan və Tehrandakı hazırkı dostları belə, hələ də onlara pul ödəmək üçün texnologiya və resurslara malik olduğu halda, onun çılğınlığından sadəcə istifadə edirlər. Heç kim onların gələcəyinə inanmır və ya sərmayə qoymur. Biz hamımız bu gün, hətta dünənkindən də çox, sülhü yaxınlaşdırmağa - ədalətli və sabit dünyaya sərmayə qoymalıyıq”, deyə Zelenski bildirib.
Müttəfiqlərin "eskalasiyaya yol verməmək" çağırışı ilə bağlı
Ukrayna dövlət başçısı dünyanın daim "eskalasiya etməməyə” çağırdığını xatırladıb və eyni zamanda vurğulayıb ki, sanksiyaların yalnız tam gücü Putini güzəştə getməyə məcbur edəcək.
"Tam miqyaslı işğaldan əvvəl biz daim eşidirdik - eskalasiyaya getməyin! Müharibənin genişlənməsinin qarşısını almaq üçün fəal hərəkətlərə, sanksiyalara çağırdıq. Bizə dedilər: eskalasiya getməyin. Və fevralın 24-dən sonra heç bir şey koalisiyalarımıza bu qədər zərər vurmadı. 2014-cü ildən bəri döyüşən təcrübəli döyüşçülərimizin çoxu həlak oldu. Bəzi fürsətlər əldən verildi. Alınan dərs aydındır”, deyə Zelenski vurğulayıb.
Patriot, Qara Dəniz Donanması və Rusiya təyyarələri haqqında
Ukrayna prezidenti qeyd edib ki, Ukrayna Rusiyanın "vurulması mümkün olmayan raketlər” barədə narrativlərini təkzib edə bilib. Və buna misal olaraq "Patriot”u göstərib.
"Çoxları Ukraynanın uzaqmənzilli silahlar alacağı təqdirdə bunun nəticələrindən qorxurdu. Nəticədə Rusiya daha çox itirir. Eşitdik ki, Rusiya onun iştirakı olmadan "taxıl dəhlizi”nin açılmasına heç vaxt icazə verməyəcək. Bizim limanlardan təxminən 16 milyon ton yük daşınıb. Biz sübut edə bilərik ki, Rusiya kommersiya gəmilərini terrora məruz qoyan Qara dəniz donanmasının tamamilə itirilməsini qəbul edəcək”, deyə Zelenski bildirib.
Ukrayna lideri vurğulayıb ki, ölkəsi Qara dənizdə olduğu kimi havada da üstünlük əldə etməlidir.
"Biz bunu edə bilərik. Tərəfdaşlar nəyə ehtiyac olduğunu və hansı miqdarda olduğunu bilirlər. Bu, irəliləyişə imkan verəcək. Cəmi iki gün əvvəl biz sübut etdik ki, Ukrayna hətta heç kimin vurmadığı çox qiymətli Rusiya hərbi təyyarələrini vura bilər", deyə Zelenski qeyd edib.
Rusiyaya qarşı sanksiyalar və onun aktivlərinin dondurulması haqqında
O xatırladıb ki, bir çox sanksiya addımları aylarla, hətta illərlə gecikdirilib, çünki onlar Moskvanın təhdidləri ilə üzləşiblər. Amma bu təhdidlərin heç biri baş tutmadı, çünki bunun blef olduğu ortaya çıxdı.
"Və Rusiyaya qarşı sanksiyalar və ya ixrac nəzarəti onun raket istehsalının qarşısını belə almırsa, bundan necə razı olmaq olar? Hər bir rus raketində Qərb ölkələrinin kritik komponentləri var. Hər raketdə onlarla komponent var. Təbii ki, hər bir sanksiya paketinə görə minnətdaram. Amma sülhün yaxınlaşması, sanksiyaların yüz faiz effektiv olmasını təmin etmək fikrində olan hər kəs üçün mükafat olacaq”, deyə Zelenski bildirib.
Müharibənin dondurulması çağırışları haqqında
Zelenski vurğulayıb ki, istənilən dondurulmuş münaqişə sonda yenidən alovlanacaq.
"Putin dünyada atom elektrik stansiyasını girov götürən yeganə şəxsdir. Bu il güclü reaksiya olmalıdır. Xüsusilə, Rusiyanın aktivlərinin dondurulması və onların Ukraynanın bərpasına verilməsi, çünki Putin pulu sevir və daha çox itirirsə, o qədər peşman olacaq. Putin peşman olmalıdır. Bizə onun məğlub olması lazımdır. Nəhayət, qlobal birliyin bir nəfərin nifrətindən daha zəif olduğu fikrini dağıtmalıyıq. Və biz bunu edə bilərik", deyə Zelenski bildirib.
O əlavə edib ki, təcavüzkara təzyiqin azalması yalnız müharibə illərini artırır.
"Sülh formulu” və qlobal sammit haqqında
Eyni zamanda, Zelenski müdafiəçinin etibarına qoyulan hər bir sərmayənin müharibəni qısaltdığını vurğulayıb.
"Biz ən vacib suala cavab vermək imkanı verməliyik: müharibə ədalətli və sabit sülhlə başa çatacaq. Və mən istəyirəm ki, siz bu sülhün bir hissəsi olasınız, sülhü yaxınlaşdırmaq elə indidən başlayaraq. Və siz bizə tikmək, qurmaq və bərpa etmək üçün Ukraynada lazımsınız. Ukrayna ilə hər biriniz daha da uğurlu ola bilərsiniz. Və bu günlərdə, məhz burada, İsveçrədə, biz müharibənin dayandırılmasının mümkünlüyünə mühüm siyasi töhfə vermişik", deyə Ukrayna prezidenti vurğulayıb.
O xatırladıb ki, "sülh formulu"nun həyata keçirilməsi üzrə milli təhlükəsizlik müşavirlərinin ən mötəbər iclası bu yaxınlarda Davosda keçirilib və burada 80-dən çox ölkə və beynəlxalq təşkilatlar təmsil olunub.
"Dünən İsveçrə prezidenti ilə İsveçrədə liderlər səviyyəsində sammitin - Qlobal Sülh Sammitinin keçirilməsinin mümkünlüyünü müzakirə edən çox məhsuldar danışıqlar apardım. Bu gün komandalarımız belə bir sammitin təşkili üzərində işə başlayıblar. III Dünya müharibəsi deyil, ancaq Qlobal sülh sammiti”, deyə Zelenski qeyd edib.
Nəticədə o, sülhə və beynəlxalq hüquqa hörmət edən bütün liderləri və ölkələri təşəbbüsə qoşulmağa dəvət edib:
"Biz birlikdə istənilən vacib suallara cavab verə bilərik. Və bunlar ən yaxşı cavablar olacaq. Cavab sülh olmalıdır".
Nizami Bağırov
Şərhlər